Wat is open access?
Praktijkgericht onderzoek doen we met en voor de beroepspraktijk. We willen impact maken in de samenleving én onze studenten actueel onderwijs bieden. Daarom is het belangrijk dat de kennis die we ontwikkelen voor iedereen toegankelijk en te gebruiken is.
Een kennisproduct is open access wanneer iedereen de informatie kan zoeken, lezen, downloaden, kopiëren, verspreiden, afdrukken, of gebruiken, zonder financiële, juridische of technische barrières.
Waarom is open access belangrijk?
Veel praktijkgericht onderzoek is publiek gefinancierd. Met open access zorg je ervoor dat de beroepspraktijk, onderwijs en maatschappij toegang hebben tot de kennisproducten uit praktijkgericht onderzoek, en dat deze kennisproducten gebruikt kunnen worden. Zo maak je impact met praktijkgericht onderzoek!
De Vereniging Hogescholen, en daarmee ook Hogeschool Rotterdam, heeft in 2009 de Berlin Declaration on Open Access to Knowledge in the Sciences and Humanities ondertekend en zich zo uitgesproken voor de principes van open access. In 2017 hebben de hogescholen zich aangesloten bij het Nationaal Plan Open Science en ondersteunen daarmee de (inter)nationale ambities voor open science.
Voordelen van open access
Een van de belangrijkste voordelen van open access is dat je hiermee de zichtbaarheid, vindbaarheid en het hergebruik van je kennisproducten vergroot. Open access versterkt daarmee de impact en doorwerking van praktijkgericht onderzoek in het onderwijs, de beroepspraktijk en de maatschappij. Dat sluit aan bij de kernwaarden van praktijkgericht onderzoek.
Nog een aantal voordelen op een rijtje:
- Studenten en de beroepspraktijk hebben vrij toegang tot jouw artikelen
- Je krijgt meer lezers, omdat je artikelen niet achter een betaalmuur zitten
- Je hebt een grotere kans geciteerd te worden
- Je artikelen zijn beter vindbaar door Google/GoogleScholar
- Door opslag in de HR repository blijven je artikelen duurzaam online bewaard
- Je hoeft later niet te betalen voor het gebruik van je eigen publicaties
Open access is de norm
Hogeschool Rotterdam hanteert voor het publiceren van kennisproducten en onderzoeksdata als principe ‘Open access, tenzij’. Dat wil zeggen: Open access publiceren is het uitgangspunt, tenzij dit onmogelijk is. Dit principe vind je terug in het publicatiebeleid Open access publiceren.
Wat voor routes zijn er voor open access publiceren?
Je kan op verschillende manier open access publiceren. Dat hangt ook af van je type kennisproduct. Heb je een wetenschappelijk artikel? Dan kun je kiezen voor een volledig open tijdschrift of een hybride tijdschrift. Bij beide publiceer je doorgaans tegen betaling van een publicatievergoeding (APC’s). Hiermee is de publicatie direct vrij beschikbaar. Soms zijn de APC’s al afgekocht. Dat geldt t/m 2024 voor alle tijdschriften die vallen onder uitgevers Elsevier en ACM. Zijn je APC’s niet gedekt vanuit een subsidie of een deal met de uitgever? Dan kun je een aanvraag doen bij het HR Stimuleringsfonds Open Access.
Andere typen kennisproducten (zoals rapporten, handleidingen, presentaties, video’s) kun je ontsluiten via de HR repository SURFsharekit. Geef je kennisproduct een Creative Commons-licentie mee, namelijk CC-BY. Zo geef je aan onder welke voorwaarden anderen jouw kennisproduct mogen gebruiken, in dit geval met naamsvermelding.
Stappenplan
Wil jij open access publiceren en wil je weten we dat in zijn werk gaat? Bekijk hier het handige stappenplan.
Hogeschool Rotterdam Repository
Hogeschool Rotterdam stelt de kennisproducten van lectoren en onderzoekers beschikbaar via de eigen repository SURFsharekit. Daarmee zijn ze automatisch vindbaar op de HR-website, in HBO Kennisbank en in NARCIS.
Het invoeren van kennisproducten in SURFsharekit wordt verzorgd door de mediatheek. Ieder kenniscentrum heeft een contactpersoon (meestal de communicatiemedewerker) die de kennisproducten verzamelt en doorstuurt. Stuur daarom altijd al je kennisproducten (o.a. artikelen, rapporten, handleidingen, presentaties, video’s) naar deze persoon op, ook als ze niet open access zijn. De mediatheek checkt altijd vooraf aan het plaatsen of het kennisproduct voldoet aan de richtlijnen van de uitgever. Zo maak je je kennisproducten duurzaam vindbaar en toegankelijk voor anderen.
