Terugblik Dutch Design Week (DDW)
‘DDW biedt ons de kans om binnen een gericht design-netwerk op te halen wat het publiek verlangt van ons praktijkgerichte onderzoek’
Terugblik Dutch Design Week (DDW)
‘DDW biedt ons de kans om binnen een gericht design-netwerk op te halen wat het publiek verlangt van ons praktijkgerichte onderzoek’
Het is nog rustig op Strijp-S in Eindhoven. De straten staan vol met vrachtwagens en busjes om de vele festivallocaties van de Dutch Design Week (DDW) te bevoorraden. De ingang van het Klokgebouw wordt deels afgezet vanwege het bezoek van koningin Máxima later die dag. De waterparkeerplekken even verderop worden al aandachtig bekeken: ‘Parkeer water. Geen auto’s.’ Het festival concentreert zich op het ontwerp van de toekomst en de toekomst van ontwerp. Een plek waar lectoren van kenniscentrum Creating 010 graag naar afreizen om kennis te delen en inspiratie op te doen. ‘DDW biedt ons de kans om binnen een gericht design-netwerk op te halen wat het publiek verlangt van ons praktijkgerichte onderzoek. Daarmee kunnen we met ons onderzoek beter voldoen aan de behoefte van de community’, blikt Tiwánee van der Horst terug.
Ontwerp-dillema’s gebundeld in een nieuw boek
Midden in de Skybar van het Microlab aan de rand van Strijp-S zitten groepjes creatieven bij elkaar. Overal liggen post-its. Creating 010-lectoren Anja Overdiek, Tomasz Jaskiewicz en onderzoeker Tiwánee van der Horst zitten verspreid door de zaal. De bijeenkomst georganiseerd door NADR, Network Applied Design Research, presenteert actuele inzichten over de ontwerp-dilemma's die spelen bij de inzet van toegepast ontwerponderzoek in living labs en andere experimentele leer- en innovatieomgevingen. Centraal staat daarbij het bedenken van nieuwe antwoorden op diverse maatschappelijke uitdagingen.
Deze inzichten worden uiteindelijk gebundeld. ‘Het boek is een samenwerking tussen o.a. Creating 010 en NADR met maar liefst drie hoofdstukken van betrokken lectoren en onderzoekers van Hogeschool Rotterdam’, vertelt Overdiek. Van der Horst kijkt tevreden terug naar deze middag: ‘In mijn groep zaten mensen van verschillende achtergronden, van educatie, tot theater en experience design, waardoor de gesprekken erg waardevol waren. Ik heb nieuwe inzichten en invalshoeken opgedaan om mijn hoofdstuk verder te schrijven.'
Onderzoeker Tiwánee van der Horst (derde van links).
Lector Anja Overdiek (derde van links).
Midden in de ruimte staat een stoel op een rijdend plateau. Een kenmerkend object wat nooit ver van Tomasz Jaskiewicz, lector Civic Prototyping, verwijderd is. Zijn lectoraat onderzoekt hoe we technologieën die vaak als mysterieuze ‘zwarte dozen’ worden ervaren, transparanter en democratischer kunnen maken. Zowel tijdens deze NADR-sessie als eerder op de dag tijdens DRIVE Live, hier terug te kijken, vertelt Jaskiewicz gepassioneerd over het ‘Wijkbot’-project. ‘In dit project van Cities of Things Lab 010 ontwikkelen we manieren om inwoners van verschillende buurten in Rotterdam te betrekken bij het creëren van alternatieve versies van de toekomst; een waarin stadsrobots worden ontworpen, ontwikkeld, eigendom zijn van, onderhouden en beheerd worden door de burgers zelf’, zo staat op de site beschreven.
Lector Tomasz Jaskiewicz (midden).
Tijdens de DDW was ook de installatie ‘HEARTSYNC’ van Nino Basilashvili te zien. Vanaf november start Basilashvili als onderzoeker bij kenniscentrum Creating 010 wat ze zal combineren met haar huidige docentschap bij Communicatie en Multimedia Design op Hogeschool Rotterdam.
Ze creëert interactieve installaties waarmee ze mensen de mogelijkheid biedt een diep gevoel van verbondenheid te ervaren. Haar installaties nemen de vorm aan van performances waarin collectiviteit en nieuwe media een essentiële rol spelen. Voor het kenniscentrum trekt ze deze lijn door en gaat ze onderzoek doen naar verbindingen in de stad.
Eerste resultaten Innovatielabs #1 creatieve sector
Paul Rutten, lector Creative Business, nam op dezelfde dag deel aan de sessie ‘Artists as technological innovators’ van Innovatielabs. Het doel: van elkaar leren en een bijdrage leveren aan een toekomst waar creatie en technologie steeds verder met elkaar versmelten. Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en CLICKNL schreven twee keer de Open Call Innovatielabs uit, in 2021 en 2022. Deze oproep stond open voor vernieuwende en experimentele projecten om actuele opgaven in de culturele en creatieve sector het hoofd te bieden en de weerbaarheid van de sector te vergroten.
Veel makers, culturele instellingen en andere creatieve partijen reageerden. Tijdens de DDW presenteert het programma de resultaten van de eerste editie. Rutten is betrokken geweest bij meerdere onderzoeken zoals ‘De Kunst van Later’, een project wat drie oplossingen biedt om pensioenopbouw voor culturele en creatieve zzp’ers toegankelijker te maken. ‘Living Lab Open Cultuurdata’ zoomt in op de vraag hoe open source technologie kan bijdragen aan een groter bereik en betere vindbaarheid van het online aanbod van culturele producties.
Lector Paul Rutten (links cirkel in het midden).
De kennisdelingssessie sloot Rutten samen af met lector Jeroen van den Eijnde van ArtEZ. Het was een levendige bijeenkomst met inhoudelijke gesprekken tussen makers, culturele instellingen en fondsen. Zo werd er onder andere gesproken over de noodzaak van ‘tech translators’, want makers en developers werken met verschillende tijdlijnen. Een developer maakt aan het begin van een proces de belangrijkste keuzes, een maker doorgaans aan het einde. Ook werd er benadrukt dat het werken met developers heel verrijkend is. Samen kunnen we nieuwe creaties bouwen en toekomstige generaties inspireren.
De sector kan veel leren van de start-up mentaliteit. Op dit moment is er bijvoorbeeld bijna altijd vraag naar eindproducten. Cultuurloket DigitALL benadrukt dat het zich veel meer richt op het Research & Development (R&D)-proces. Kijk stapje voor stapje, niet meteen naar het eindproduct. De conclusie is dat het huidige bestel daar te weinig ruimte voor biedt, dus een systeemwijziging lijkt onvermijdelijk. Er moet worden afgestapt van de alsmaar terugkomende vraag: ‘Wat levert het op?’ Alleen dan is er echt ruimte voor innovatie. Rutten en Van den Eijnde concluderen dat deze sessie continu gegaan is over R&D in de creatieve sector. En hoe je methodieken en tooling zo kunt ontwikkelen dat het over heel de creatieve linie interoperabel is, dus dat het zonder beperkingen samen kan werken. Daar is nog een belangrijke slag te slaan.
Afsluitend loopt heel de groep naar het Klokgebouw waar de expositie ‘The Living Archive’ een mooi overzicht geeft van alle afgeronde projecten van Innovatielabs #1. Koningin Máxima stapt net weer in haar auto. Het festivalterrein in het midden van Strijp-S maakt zich op voor de eerste borrels.
Lector Paul Rutten in gesprek.
